نرم افزار آرک جی آی اس ArcGIS v10.6.1

نرم افزار GIS | نرم افزار جی آی اس یا همان ArcGIS چیست ؟

نرم افزار GIS مخفف Geographic Information System یک برنامه سیستم اطلاعات جغرافیایی است که مجموعه ای قوی از امکانات و قابلیت ها بوده که به اخذ و ذخیره سازی و سپس تحلیل و پردازش داده ها می پردازد. مهمترین مرحله در این نرم افزار، ورود اطلاعات است. در GIS دو بخش اطلاعات مکانی (نشان دهنده موقعیت و شکل عوارض) و توصیفی (بیانگر ویژگی ها وخصوصیات عوارض) موجود در یک نقشه بطور مستقل ولی مرتبط وارد می گردد. هدف نهایی در GIS ایجاد یک مدل سه بعدی از دنیای واقعی است چرا که این نرم افزار به دلیل مختصات دار بودنش، هر عارضه ای را که ترسیم می کند با همان مختصات در طبیعت قابل تطابق، دسترسی و مشاهده است.

این نرم افزار شامل ابزارهایی برای برنامه سازی ، ایجاد نقشه ها و مدیریت آنها ، سرور برای پشتیبانی در سطح سازمان و پشتیبانی از سیستمهای موبایل و بیسیم است . همچنین این نرم افزار ابزارهای لازم برای جستجو ، تحلیل داده ها و نمایش نتایج را با کیفیت مناسب در اختیار کاربران قرار می دهد. جی آی اس در اكثر علوم كاربردی از جمله زمين شناسی، جغرافيا، هواشناسی، كشاورزی، راه و ترابری، نيرو، محيط زيست، بهداشت، نظامی و …. استفاده می شود

چند نمونه از امکانات نرم‌افزار ArcGIS

1- مدیریت داده‌های مکانی و توصیفی

مدیریت داده‌ها یک نکته کلیدی در اکثر پروژه‌ها است. نرم‌افزار ArcGIS ابزارهای بسیاری برای ساخت و مدیریت داده‌های توصیفی و مکانی و فراداده در اختیار ما قرار داده است. ArcGIS طیف وسیعی از داده‌ها با فرمت‌های مختلف را پشتیبانی می‌کند که داده‌های جمعیتی یا آماری، نقشه‌های CAD، تصاویر ماهواره‌ای و سرویس‌های مکانی از آن جمله هستند.

2- نمایش داده‌ها و تولید نقشه

ArcGIS-Visualization با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS می‌توانیم داده‌هایی, اعم از برداری و رستری، را که از منابع مختلف تهیه‌کرده‌ایم، نمایش داده و با استفاده از آن‌ها نقشه‌هایی پویا و حرفه‌ای تولید کنیم. شما می‌توانید قریب به 70 فرمت داده‌ای مختلف را در آرک.جی.آی.اس باز کرده و ببینید. همچنین ابزارهای کاربردی زیادی را در خصوص کار با جداول توصیفی و ادغام یا استنتاج از داده‌های موجود در آن جداول، خواهید دید.

3- کاربرد در سنجش‌ از دور و کار با تصاویر ماهواره‌ ای

نرم‌افزار ArcGIS طیف گسترده‌ای از تحلیل‌ها و پردازش‌هایی را که می‌توانید در نرم‌افزارهای سنجش‌ازدوری پیدا کنید، را شامل می‌شود. ژئورفرنس‌کردن تصاویر، طبقه‌بندی تصاویر ماهواره‌ای، ایجاد ارتوفتو و انجام تصحیحات مختلف را می‌توانید در آن انجام دهید.

4- انجام آنالیزهای مکانی

پردازش‌های مکانی و GeoProcessing یکی از قابلیت‌های مهم ArcGIS است. این نرم‌افزار با استفاده از صدها ابزاری که در بخش ArcToolbox دارد، می‌تواند بسیاری از پردازش‌های مکانی مانند تعیین حریم(Buffer) ، برش دادن لایه‌ها(Clip) ، مکان‌یابی، مسیریابی، تبدیلات بین فرمت‌های مختلف و … را انجام دهد. حتی شما قادر خواهید بود با استفاده از بخش مدل بیلدر(Model Builder) ابزارهای پیچیده و کاربردی را، بدون نوشتن حتی یک خط کد یا برنامه، توسعه دهید.

5- مشاهده داده های سه بعدی و آنالیز آنها

حتی باوجود بهره نبردن از دید سه‌ بعدی، کار با داده‌های سه‌بعدی در آرک.جی.آی.اس بسیار راحت است. شما با استفاده از ابزارهای فراوانی که در بخش 3D Analyst وجود دارد، می‌توانید نقشه شیب و جهت شیب تهیه کرده و مدل رقومی ارتفاع(DEM) یا TIN بسازید. همچنین ماژول ArcScene در ArcGIS قابلیت‌های بسیاری چون نمایش سه‌بعدی عوارض، ایجاد مدل سه‌بعدی شهرها، پرواز مجازی بر روی مدل سه‌بعدی و تحلیل‌های مختلف سه‌بعدی را در اختیار شما قرار خواهد داد.

بخش های مختلف نرم افزار GIS

ArcCatalog

به‌طورکلی این بخش از نرم‌افزار وظیفه مدیریت داده‌های مکانی، جستجوی داده‌ها، ایجاد لایه‌های جدید، ویرایش فراداده، ایجاد اتصال به داده‌های مکانی موجود در رایانه و پایگاه داده‌های مختلف را بر عهده دارد. پرکاربردترین قابلیت ArcCatalog را می‌توان ایجاد لایه‌های جدید و مدیریت فراداده دانست.

ArcMap

عمده فعالیت‌های ما در این بخش از نرم‌افزار شکل می‌گیرد. محیطی که ArcMap در اختیار کاربر خود قرار می‌دهد، امکان مشاهده اطلاعات مکانی و توصیفی و ویرایش آن‌ها را فراهم می‌سازد. اکثر مجموعه‌ابزارهای موجود نیز در این محیط دامنه اجرایی وسیع‌‌تری دارند و می‌توان پس از انجام آنالیزهای موردنیاز، خروجی را به اشکال مختلف و در قسمت Layout View به شکل یک نقشه نهایی ارائه نمود. اکثر کاربران نیز این بخش از نرم‌افزار را بخش اصلی دانسته و منظورشان از محیط ArcGIS، همان محیط ArcMap است.

ArcToolbox

این بخش نیز حاوی مجموعه‌ابزارهایی است که در بخش‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند و در مواردی نیز ابزارهای کاربردی جالبی در آن یافت می‌شود که در هیچ‌کدام از بخش‌های دیگر به آن‌ها اشاره‌ای نشده است. این ابزارها به‌صورت هوشمندانه‌ای گلچین و عملکرد آن‌ها بهبود یافته است. ArcToolbox در نسخه‌های قدیمی به‌صورت یک واحد مجزا به ایفای نقش می‌پرداخت، اما هم‌اکنون به‌عنوان مکمل بخش‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ArcScene

اگر بخواهید داده های خود را به صورت سه بعدی نمایش دهید از این نرم افزار می توانید استفاده کنید.

ArcGlobe

اما در زمینه نمایش اطلاعات بر روی سطح کره زمین از این پکیج استفاده می شود.

ArcReader

علاوه بر موارد قبلی، می توانید از ArcReader به صورت جداگانه جهت نمایش اطلاعات کمک بگیرید.